تصور کنین یه بچه خرگوش کوچولو به سرپرستی گرفتین و نمی‌دونین باید بهش چی بدین بخوره یا شایدم خرگوش مادر به بچه‌هاش شیر نمیده و این مسئولیت افتاده روی دوش شما. اولین سوالی که تو ذهنتون میاد اینه که من از کجا بدونم که غذای خرگوش تازه متولد شده چی می‌تونه باشه؟ الان وقت هول کردن نیست. چون جون این کوچولو به تصمیم‌های دقیق ما بنده.
بزرگ کردن یه بچه خرگوش از روز اول، از سخت‌ترین کارها تو دنیای پت‌لاورهاست. این فسقلی‌ها فوق‌العاده حساسن و غذای خرگوش یک روزه اصلاً شبیه غذای خرگوش بالغ نیست که بخواین اونو با حدس و گمان پیش ببرین. همراه پت‌بوم بمونین چون قراره تو این مطلب یه راهنمای جامع و کامل برای غذا دادن به بچه خرگوش رو براتون آماده کنیم.
این بچه خرگوش اصلاً به کمک ما نیاز داره؟
صبر کنین. اول باید اینو از خودمون بپرسیم که داریم چی کار می‌کنیم. خیلی وقت‌ها ما از روی مهربونی، یه بچه خرگوش رو «نجات» می‌دیم، در حالی که اون اصلاً نیازی به نجات نداشته! این در مورد خرگوش‌های وحشی خیلی دیده میشه. اگه خارج از شهرهای بزرگ زندگی می‌کنین و نزدیک جنگل یا مناطق بکر هستین، احتمال دیدن چنین صحنه‌هایی زیاده.
تله‌ی «بچه خرگوش تنها مونده» در طبیعت
اگه بچه خرگوش رو تو طبیعت یا حیاط پیدا کردین، به احتمال ۹۹ درصد اون «یتیم» نیست! مامان خرگوش‌ها (مخصوصاً نوع وحشی) خیلی زرنگن. اونا فقط یک یا دو بار در روز (معمولاً دم صبح و اول شب) به لونه سر می‌زنن تا به بچه‌ها شیر بدن و سریع میرن. چرا؟ چون نمی‌خوان با بوی خودشون، شکارچی‌ها رو به سمت لونه جذب کنن.
قضیه خرگوش‌های خونگی (اهلی) فرق می‌کنه. اگه خرگوش مادر به هر دلیلی (استرس، بیماری، یا بلد نبودن) به بچه‌هاش شیر نمیده، یا خدای نکرده مادر از دست رفته، اون‌وقته که ما باید وارد عمل بشیم و نقش «دایه» رو بازی کنیم.
اگه خرگوش خونگی باشه و مامانش شیر نده چی؟
قضیه خرگوش‌های خونگی (اهلی) فرق می‌کنه. اگه خرگوش مادر به هر دلیلی (استرس، بیماری، یا بلد نبودن) به بچه‌هاش شیر نمیده، یا خدای نکرده مادر از دست رفته، اون‌وقته که ما باید وارد عمل بشیم و نقش «دایه» رو بازی کنیم.
بهترین غذای خرگوش تازه متولد شده و یک روزه: شیر مادر یا شیر گاو؟
هیچ‌چیز، تاکید می‌کنم هیچ‌چیز، جای شیر مادر خرگوش رو نمی‌گیره. شیر خرگوش فوق‌العاده چرب و غلیظه. به همین دلیله که مامان خرگوش فقط پنج دقیقه در روز به بچه‌هاش شیر میده و اون شیر تا ۲۴ ساعت براشون کافیه.
خط قرمز: هرگز شیر گاو ندین!
شیر گاو (چه پاستوریزه، چه محلی، چه با لاکتوز، چه بدون لاکتوز) برای سیستم گوارش خرگوش طراحی نشده. لاکتوزش بالاست، چربی‌اش کمه و خوردنش مساویه با اسهال، نفخ و متاسفانه مرگ بچه خرگوش. پس لطفاً این گزینه رو کلاً از ذهنتون پاک کنین.
فرمول جادویی غذای خرگوش تازه متولد شده چیه؟
خب، حالا که مطمئن شدیم باید خودمون دست به کار بشیم، سراغ «فرمول جایگزین» می‌ریم. از اونجایی که شیر خشک مخصوص خرگوش تو ایران به راحتی پیدا نمیشه، ما دو تا راه حل خوب داریم:
فرمول شماره ۱: شیر خشک بچه گربه (KMR)
بهترین و در دسترس‌ترین گزینه به عنوان غذای خرگوش تازه به دنیا آمده، شیر خشک مخصوص بچه گربه (مخفف KMR یا Kitten Milk Replacer) هست. این شیر خشک‌ها چربی و پروتئین بالایی دارن و به شیر خرگوش مادر نزدیکن.
- دستورالعمل: پودر رو طبق دستوری که روی قوطی نوشته با آب جوشیده ولرم مخلوط کنین.
فرمول شماره ۲: شیر بز (Goat Milk)
اگه به KMR دسترسی ندارین، شیر بز (ترجیحاً پاستوریزه) گزینه‌ی دومه. شیر بز هضم راحت‌تری نسبت به شیر گاو داره.
- تقویتش کنین: برای این که شیر بز رو به چربی شیر خرگوش نزدیک کنیم، می‌تونین به ازای هر ۳۰ سی‌سی شیر بز، یه قاشق چای‌خوری خامه (بدون شکر و افزودنی) یا نصف زرده تخم‌مرغ پخته (که کاملاً له شده) بهش اضافه کنین. البته این کار ریسک خودشو داره و KMR خیلی امن‌تره.
وقتی این خرگوش تازه متولد شده و کوچولو کم‌کم بزرگ بشه، رژیم غذایی‌اش کاملاً تغییر می‌کنه. برای این که بدونین یه خرگوش بالغ چی باید بخوره، حتماً مقاله «غذای خرگوش چیست؟ | لیست کامل غذای مجاز و ممنوعه» رو بخونین.
اگه هم موقع دادن غذای بچه خرگوش یک روزه تا چند هفته به مشکل خوردین، استرس نگیرین چون ما کنارتونیم.
مشاوره آنلاین دامپزشکی پت بوم!
دامپزشکان آنلاین هستند
نگران سلامت جَوندت هستی؟ ما اینجاییم تا کمکت کنیم!
تیم دامپزشکان پت بوم با تجربه و دانش کافی، آماده‌اند تا هر مشکلی که برای جونده عزیزتون پیش اومده رو برطرف کنن.
همین حالا با دامپزشک صحبت کن!چطوری به بچه خرگوش شیر بدیم؟ (آموزش قدم‌به‌قدم)
پیدا کردن غذای خرگوش یک روزه نصف ماجراست، «چطوری شیر دادن» نصف دیگه‌شه. این کار فوت و فن داره که بهتون می‌گیم.
وسایل مورد نیاز برای غذای خرگوش
- سرنگ ۱ سی‌سی یا ۳ سی‌سی (بدون سوزن): بهترین و دقیق‌ترین وسیله‌ست. شیشه‌شیر هم میشه استفاده کرد ولی کنترلش سخت‌تره.
- شیر خشک آماده شده (ولرم): دماش باید هم‌دمای بدن باشه. چند قطره بریزین پشت دستتون، نباید بسوزونه.
چه سرنگی بهتره؟
سرنگ‌هایی با نوک نرم بهترین گزینه‌ان. چون قطره‌چکان‌های نوک سفت ممکنه دهن ظریف بچه رو زخمی کنن. بعضیا هم شیشه‌های مخصوص بچه‌خرگوش می‌خرن که سریش شبیه پستونک مادره.
جدول زمانی شیردهی به خرگوش (خیلی مهم)
یادتونه گفتیم مامان خرگوش فقط روزی یکی دو بار شیر میده؟ پس ما هم نباید زیاده‌روی کنیم.
- سن ۰ تا ۱ هفتگی: ۲ بار در روز (هر ۱۲ ساعت). هر بار بین ۲ تا ۵ سی‌سی + KMRنیم سی‌سی اسیدوفیلوس
- سن ۱ تا ۲ هفتگی: ۲ بار در روز. هر بار بین ۵ تا ۱۰ سی‌سی + نیم سی‌سی اسیدوفیلوس.
- سن ۲ تا ۳ هفتگی: ۲ بار در روز. هر بار بین ۱۰ تا ۱۵ سی‌سی + 1 سی‌سی اسیدوفیلوس.
- سن 3 تا 6 هفتگی: 2 بار در روز. هر بار 30 سی‌سی + 1 سی‌سی اسیدوفیلوس.
هشدار: بیش از حد شیر دادن (Overfeeding) به همون اندازه شیر ندادن، کشنده‌ست. اگه موقع دادن غذای بچه خرگوش یک روزه یا چند هفته‌ای شکمش باد کرد یا درگیر اسهال شد، یعنی دارین زیاد بهش شیر می‌دین و باید تغییر رویه بدین.
پوزیشن صحیح شیر دادن به خرگوش (اینجارو اشتباه نکنین!)
هرگز، هرگز و هرگز بچه خرگوش رو مثل نوزاد انسان به پشت نخوابونین و بهش شیر ندین! این کار باعث میشه شیر مستقیم وارد ریه‌اش بشه و از دست بره… . بچه‌خرگوش‌ها وقتی از مادرشون شیر می‌خورن، معمولاً روی کمر دراز می‌کشن. تو هم می‌تونی بچه‌خرگوشو خیلی آروم داخل یه حوله یا دستمال نرم بپیچی و روی پاهات یا داخل دستت نگهش داری. اگه خرگوش به این روش شیر نخورد، بذار هر جور خودش راحته، انجامش بده.
نکته مهم: بذار با سرعت خودش شیر بخوره. مخصوصاً وقتی با سرنگ خوب مک نمی‌زنه. اگه خیلی تلاش کنین که زودتر شیر بخوره یا حجم زیادی شیر تو دهنش بریزین، همون ماجرای خفه شدن که قبل‌تر گفتیم، ممکنه اتفاق بیفته.
اگه دور دماغش حباب شیر دیدین، سریع شیر دادن رو متوقف کنین. این یعنی شیر رو درست قورت نمیده.
- روش درست: بچه خرگوش باید تو حالت طبیعی خودش باشه (روی شکم یا حداقل نشسته). می‌تونین آروم با یه دست نگهش دارین و با دست دیگه، نوک سرنگ رو از کنار دهنش (نه مستقیم از جلو) وارد کنین و آروم آروم، قطره قطره شیر رو تزریق کنین. صبر کنین قورت بده، بعد قطره بعدی.
- بعد از دادن غذای خرگوش یک روزه یا چند هفته‌ای حتماً دور دهنش رو با پارچه نمدار تمیز کنین تا شیر روی موهاش نخشکه.
نمونه برنامه غذایی برای خرگوش ۲ هفته‌ای
۸ صبح: ۱۵ سی‌سی شیر گرم + اسیدوفیلوس
۸:۱۵: تحریک دستشویی و تمیزکاری
۸:۳۰: شستن ابزار شیر دادن
۸ شب: تکرار همه مراحل
مرحله حیاتی: تحریک برای دستشویی خرگوش!
بچه خرگوش‌ها تا حدود ۳ هفتگی نمی‌تونن خودشون ادرار و مدفوع کنن. مامانشون بعد از شیر دادن، ناحیه تناسلیشون رو لیس می‌زنه تا تحریک بشن. حالا که مامان نیست، این وظیفه با شماست. نترسین، خیلی سخت نیست!
- چطوری؟ بعد از هر وعده شیر، یه تیکه پنبه یا دستمال نرم رو با آب ولرم کمی مرطوب کنین و خیلی آروم (بدون هیچ فشاری) روی ناحیه تناسلی و مقعدش بکشین. این کار رو چند ثانیه تکرار کنین تا ادرار (که معمولاً بی‌رنگ یا زرد کمرنگه) و مدفوع (که اولش زرد یا سبزرنگ و نرمه) خارج بشه.
- اگه این کارو نکنین، مثانه‌اش می‌ترکه! پس این مرحله هم به اندازه خودِ شیر دادن مهمه.
- اگه ادرارش قهوه‌ای و دونه‌دونه بود یعنی آب کافی بهش نمی‌رسه و باید فوری از دامپزشک کمک بگیرین.
نکاتی برای مراقبت از بچه‌خرگوش‌ها
در کنار دادن غذا به خرگوش تازه متولد شده ، یک روزه تا چند هفته باید این مراقبت‌ها رو هم انجام بدین تا سلامتش به خطر نیفته.
- محیط باید آروم و بدون استرس باشه.
- آب تازه همیشه در دسترسشون باشه.
- اگه مادر دارن، غذای مادر هم باید مقوی باشه که بتونه خوب شیر بده.
- مطمئن شین که شکم بچه‌ها بعد از شیر خوردن همیشه پر و گرد باشه.
- چک کنین که مادر درست به بچه‌ها رسیدگی می‌کنه یا نه.
نشونه‌های رشد سالم بچه خرگوش تازه به دنیا آمده
قبلش باید بگیم که ویژگی‌های ظاهری بچه‌خرگوش‌ها این شکلیه:
موقع تولد: بی‌مو، چشم بسته
۱ هفتگی: شروع رشد مو
۱۰–۱۲ روزگی: باز شدن چشم‌ها
۳ هفتگی: شروع به راه رفتن و گشت‌زدن
حالا یه بچه خرگوش سالم و درست تغذیه‌شده چه نشونه‌هایی داره؟
- افزایش وزن منظم
- شکم صورتی و تمیز
- چشم‌های براق
- شروع به تحرک تا هفته سوم
حواستون باشه که مرتب باید بچه خرگوشتون رو زیر نظر بگیرین تا خیالتون از بابت سلامتی‌اش راحت باشه. برای این‌کار می‌تونید از خدمات دامپزشکی در محل استفاده کنید.
مشکلات رایج در تغذیه بچه خرگوش با شیر خشک
این مشکلات بیشتر مربوط به گوارش، کم‌آبی و عفونت‌هاست که باید برای جلوگیری از ایجادشون، موارد زیر رو رعایت کنین:
- استفاده از روش درست شیر دادن
- رعایت نظافت محیط و بستر بچه خرگوش
- توجه به علائمی مثل نفخ، اسهال یا بی‌حالی
📘 کتاب الکترونیکی ۰ تا ۱۰۰ تربیت و نگهداری از خرگوش‌ها! 🐰
این ایبوک مثل یه نقشه راه برای نگهداری و پرورش استعدادهای خرگوشته🐇 که ازش بی‌خبر بودی!
اینکه نگهداری و تغذیه بچه‌خرگوش چجوریه🍼، بهترین راه برای پرورش خرگوش‌ها چیه؟ و چطور باهاش بازی کنی، و حتی شیرین کاری یادش بدی!🎩 خلاصه همه‌چی رو با مثال‌های ساده و کاربردی به طور کامل برات توضیح دادیم.😍
بچه‌خرگوش‌ها تا کی باید شیر بخورن؟
بیشتر خرگوش‌های خانگی تا ۶–۸ هفتگی به شیر نیاز دارن. از ۴ هفتگی کم‌کم به غذای جامد علاقه نشون می‌دن، ولی بعضیا دیرتر کامل از شیر جدا می‌شن. از شیر گرفتن بچه‌خرگوش‌ها از ۴ هفتگی شروع میشه و پله‌پله پیش میره و یه‌دفعه‌ای نیست.
اگه یکی از بچه‌ها کوچک‌تر از بقیه بود، به شیر دادن ادامه ندیم؟ نه این کاملاً طبیعیه. معمولاً اون‌ها به مراقبت بیشتر نیاز دارن نه شیر بیشتر. البته بهتره به این نشونه‌هان حساس بشین.
- آیا با بقیه هم‌زمان شیر می‌خوره؟
- شکمش بعد غذا پر میشه؟
- گرم و هوشیاره؟
اگه نه، جدا نگهش دار و بدون رقابت با بقیه شیرش بده. هر روز وزنش رو چک کن. اگه وزنش کم شد یا ثابت موند، وقتشه یه دامپزشک اونو ببینه و شرایطش رو بررسی کنه.
از چه زمانی خرگوش‌ها می‌تونن غذای جامد بخورن؟
خبر خوب اینه که این دوره سخت، کوتاه مدته و بعد موقع سفره پهن کردنه. بچه‌خرگوش‌ها حدود ۱۰ روزگی چشم باز می‌کنن. از این زمان می‌تونین کم‌کم یونجه و پلت‌های مخصوص و ساده برای امتحان کردن جلوش بذارین، ولی میوه و سبزیجات هنوز ممنوعه.
هیچ‌وقت برای بچه‌خرگوش ظرف آب عمیق نذارین، چون ممکنه بیفته داخلش. یه ظرف خیلی کم‌حجم بذارین و زودبه‌زود آبش رو عوض کنین.
- از ۲ تا ۳ هفتگی: کم‌کم می‌تونین یونجه (بهترین گزینه یونجه الفلفا یا Alfalfa) و پلت مخصوص بچه خرگوش (با پروتئین بالا) رو تو لونه‌شون بذارین تا شروع کنن به ناخونک زدن و جویدن.
- از ۴ تا ۶ هفتگی: میزان شیر رو کم کنین و مقدار یونجه و پلت رو زیاد کنین.
- از ۷ هفتگی به بعد: معمولاً دیگه نیازی به شیر خشک نیست و می‌تونن کاملاً غذای جامد بخورن.
مختصر و مفید بگیم که بهترین تربیت برای دادن غذای خشک به بچه خرگوش می‌تونه این شکلی باشه:
- یونجه باکیفیت (تیموتی یا آلفافا) – از ۳ هفتگی
- پلت‌های ساده و پر فیبر – از ۴–۵ هفتگی
- سبزیجات برگ‌دار تازه – بعد از ۶ هفتگی
نگهداری از خرگوش فقط غذا دادن نیست. باید بدونین چطور محیط مناسب رو براش فراهم کنین. پیشنهاد می‌کنیم حتماً مقاله نگهداری از خرگوش در خانه | هر آنچه باید بدانید رو هم بخونین.
جمع‌بندی
بزرگ کردن و رشد بچه خرگوش یک روزه یه ماراتن واقعیه. نیاز به تعهد کامل، صبر زیاد و البته اطلاعات دقیق داره. یادتون باشه که غذای خرگوش تازه متولد شده فقط شیر خشک مخصوصه و هرگز نباید بهش شیر گاو بدین. و مهم‌تر از اون، تحریک کردنش برای دستشویی بعد از هر وعده غذا رو فراموش نکنین !ممنون که برای نجات این کوچولوها وقت می‌ذارین.
حالا نوبت شماست: شما تا حالا تجربه نگهداری از بچه خرگوش داشتین؟ تو این مسیر به چه مشکلی برخوردین؟ اگه سوالی دارین یا تجربه‌ای دارین که می‌تونه به بقیه کمک کنه، حتماً همین پایین تو کامنت‌ها برامون بنویسین! در صورتی که دیدین تغییری تو غذای خرگوش شما ایجاد شده، بلافاصله با دامپزشک های آنلاین پت بوم مطرحش کنین تا برای رفع کردنش راهنمایی‌تون کنیم.
