بیماری پریتونیت عفونی گربه (FIP)، از تشخیص تا درمان

بیماری‌های ویروسی در گربه‌ها بسیار شایع هستند. برخی از آن‌ها علائم خاصی ندارند یا علائم خود را بعد از مدتی نشان می‌دهند. بیماری‌ای که ما می‌خواهیم در این مقاله به بررسی آن بپردازیم، بیماری پریتونیت عفونی گربه می‌باشد. اگر می‌خواهید در مورد این بیماری بیشتر بدانید، با ما در ادامه مطلب همراه شوید.

بیماری پریتونیت عفونی گربه چیست؟

پریتونیت عفونی گربه (FIP) یک بیماری ویروسی در گربه‌ها است که توسط گونه‌های خاصی از ویروس به نام کروناویروس گربه ایجاد می‌شود. بیشتر سویه‌های کروناویروس گربه‌ها در دستگاه گوارش یافت می‌شوند و باعث بیماری قابل توجهی نمی‌شوند. این‌ها به عنوان کروناویروس روده‌ای گربه (FEC) نامیده می‌شوند. گربه‌های آلوده به FEC معمولاً در طول عفونت ویروسی اولیه هیچ علامتی نشان نمی‌دهند، اما ممکن است گاهی اوقات حملات کوتاهی از اسهال و یا علائم خفیف تنفسی فوقانی را تجربه کنند که به‌طور خودبه‌خود بهبود می‌یابند.

گربه‌های آلوده به FECمعمولاً یک پاسخ ایمنی ایجاد می‌کنند که از طریق آن آنتی‌بادی‌ها علیه ویروس در عرض 7 تا 10 روز پس از عفونت تولید می‌شوند. تقریباً در 10 درصد از گربه‌های آلوده به FEC، یک یا چند جهش از ویروس می‌تواند رفتار بیولوژیکی آن را تغییر دهد و در نتیجه گلبول‌های سفید خون به ویروس آلوده شده و آن را در سراسر بدن گربه پخش کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ویروس به عنوان FIP نامیده می‌شود.

یک واکنش التهابی شدید به FIPV در اطراف عروق بافتی که این سلول های عفونی در آن قرار دارند، اغلب در شکم، کلیه یا مغز رخ می‌دهد. این تعامل بین سیستم ایمنی بدن و ویروس است که مسئول ایجاد FIP است. این بیماری معمولاً پیشرونده و تقریباً همیشه کشنده است بدون اینکه درمانی در دسترس باشد، درمانی هم که وجود دارد هنوز توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تأیید نشده است. طبق تحقیقات، این ویروس از گربه‌های آلوده به انسان منتقل نمی‌شود.

علائم بیماری پریتونیت عفونی گربه چیست؟

دو شکل عمده از FIP وجود دارد، یک فرم افیوژن یا مرطوب و یک فرم غیر افیوژن یا خشک. گربه‌های آلوده به FIP صرف نظر از اینکه در نهایت از کدام شکل پیشرفت می‌کنند، معمولاً ابتدا علائم غیراختصاصی بیماری مانند کاهش اشتها، کاهش وزن، افسردگی و تب را نشان می‌دهند. همچنین توجه به این نکته مهم است که موارد فرم افیوژن FIP می‌تواند به شکل غیر افیوژن و بالعکس تبدیل شود.

به طور کلی، علائم فرم غیر افیوژن که ممکن است شامل علائم غیراختصاصی ذکر شده در بالا و همچنین علائم عصبی از جمله تشنج و آتاکسی (حرکات غیر طبیعی یا ناهماهنگ) باشد، کندتر از علائم فرم افیوژن ایجاد می‌شود.

علائم فرم افیوژن FIP معمولاً به سرعت رشد و پیشرفت می‌کند و شامل ایجاد علائم غیر اختصاصی فوق الذکر همراه با تجمع مایع در حفره‌های بدن از جمله شکم و قفسه سینه (حفره قفسه سینه) می‌شود. گربه‌های مبتلا ممکن است به دلیل تجمع مایع، شکم ظاهری گلدانی شکل پیدا کنند و اگر تجمع مایع بیش از حد باشد، ممکن است تنفس طبیعی برای گربه دشوار شود.

تشخیص FIP در گربه‌ها به چه صورت است؟

تشخیص FIP دشوار است. بسیاری از علائم آن می‌تواند نشانه‌های سایر مسائل نیز باشد، و هیچ آزمایش خون خاصی برای تایید FIP وجود ندارد. دامپزشک شما ممکن است تشخیص دهد که گربه شما به FIP مبتلا است اگر موارد زیر وجود داشته باشند:

• تعداد گلبول‌های سفید کمی در آزمایش خون دیده شود.
• تعداد گلبول‌های سفید به طور غیرعادی بالایی باشد.
• غلظت پروتئین در خون بالا باشد.
• زردی لثه یا چشم را دیده شود.
• گربه در گروه پرخطر قرار داشته باشد. (گربه‌های جوان یا گربه‌هایی که در محیط‌های شلوغ زندگی می‌کنند). در ادامه به بررسی دقیق تر این مورد می‌پردازیم.

اگر مایعی در شکم یا قفسه سینه گربه جمع شده باشد، دامپزشک شما ممکن است نمونه‌ای از مایع را برای آزمایش جمع آوری کند. مایع با درصد پروتئین بالا نشانگر FIP است و اغلب زرد رنگ خواهد بود. اگر گربه مشکوک به FIP باشد، دامپزشک ممکن است از گربه شما رادیوگرافی یا سونوگرافی بگیرد.

چند آزمایش دیگر وجود دارد که ممکن است به حمایت از تایید تشخیص FIP کمک کند. تست ایمونوپروکسیداز می‌تواند گلبول‌های سفید آلوده به ویروس را تشخیص دهد. از فناوری پی سی آر می‌توان برای آزمایش ویروس در بافت یا مایع بدن استفاده کرد. گاهی ممکن است بیوپسی(نمونه برداری از بافت زنده) از بافت عفونی داخل حفره شکمی انجام شود.

اگرچه این آزمایش‌ها می‌توانند به تشخیص دامپزشک کمک کنند، اما هیچ یک از آن‌ها صد در صد دقیق نیستند.

آیا درمانی برای بیماری پریتونیت عفونی گربه وجود دارد؟

تا همین اواخر، FIP به عنوان یک بیماری غیر قابل درمان در نظر گرفته می‌شد. در حالی که هنوز ابهاماتی در مورد اثربخشی طولانی مدت داروهای ضد ویروسی شناسایی شده اخیر برای درمان FIP وجود دارد (مهمتر از همه در مورد اثربخشی آن در درمان شکل غیرافیوژن FIP)، مطالعات هم در آزمایشگاه و هم در گربه های مبتلا به FIP نشان می‌دهد که دارویی که در حال حاضر به عنوان GS-441524 نامیده می‌شود ممکن است در نهایت یک گزینه درمانی موثر برای (حداقل) شکل افیوژن FIP باشد.

در حالی که برخی از موارد فرم غیر افیوژن FIP به درمان GS-441524 در این کارآزمایی‌ها پاسخ دادند، پاسخ‌ها در موارد با این شکل از FIP به اندازه موارد مشاهده شده در موارد فرم افیوژن مطلوب نبود. این دارو در حال حاضر مورد تایید FDA نیست، با این حال، در حالی که تعدادی از منابع آن را برای فروش ارائه می‌دهند، گزارش‌ها نشان می‌دهند که محصولات ارائه‌شده توسط برخی از این منابع از نظر دقت غلظت و خلوص دارو بسیار متفاوت است.

اگر در نظر دارید درمان با GS-441524 را استفاده کنید، بسیار مهم است که در مورد خطرات، مزایا، و مسائل مربوط به خرید و مقررات در حال تحول با دامپزشک خود صحبت کنید. مراقبت‌های حمایتی از جمله سرم تراپی، تخلیه مایعات انباشته شده و تزریق خون نیز در برخی موارد در نظر گرفته می‌شود.

آیا واکسنی برای FIP گربه وجود دارد؟

در حالی که واکسن FIP در دسترس است، اثربخشی آن ثابت نشده است و توسط انجمن مشاوران واکسن گربه سانان انجمن آمریکایی پزشکان گربه توصیه نمی‌شود. در حالی که واکسن ممکن است بی‌خطر باشد، عوارض آن باید به دقت سنجیده شوند. قبل از شروع هر واکسن یا درمان جدید، باید با دامپزشک خود صحبت کنید.

چگونه می‌توان از ابتلای گربه به این بیماری جلوگیری کرد؟

از آنجایی که FIP پس از جهش ویروس روده گربه ایجاد می‌شود، بهترین راه برای جلوگیری از FIP در گربه شما جلوگیری از عفونت اولیه است. برای جلوگیری از عفونت، موارد زیر توصیه می‌شود:

• گربه خود را تا حد امکان سالم نگه دارید.
• جای دستشویی او را تمیز نگه دارید.
• محل دستشویی او را از ظروف غذا و آب دور نگه دارید.
• اگر چند گربه دارید، برای جلوگیری از شلوغی محیط زندگی، حداکثر سه گربه را در هر اتاق نگهداری کنید.

گربه در چه سنی بیشتر در معرض خطر ابتلا به FIP است؟

اعتقاد بر این است که بیشتر گربه‌ها در سنین بسیار پایین، شاید در چند هفته اول زندگی، در معرض بیماری پریتونیت عفونی گربه قرار می‌گیرند. اکثر گربه‌هایی که به FIP مبتلا می شوند بین 3 ماه تا 2 سال سن دارند، اگرچه گربه‌ها در هر سنی می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند.

چه گربه‌هایی مستعد ابتلا به FIP هستند؟

به نظر می‌رسد FIP در گربه‌هایی که در خانه‌های چند گربه‌ای، پناهگاه‌ها یا پرورشگاه‌های گربه زندگی می‌کنند، رایج تر است. گربه‌هایی که استرس دارند، اخیراً جراحی شده‌اند یا عفونت‌های همزمان دارند (بیش از یک عفونت در یک زمان) نیز ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به FIP باشند. همچنین تصور می‌شود که عوامل ژنتیکی در توسعه FIP نقش دارند. گربه‌های نر بیشتر از ماده‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند. نژادهای خالص بیرمن، حبشی، بنگال، هیمالین، رگدال و دون رکس می‌توانند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری باشند.

اگر می‌خواهید در مورد گربه نژاد بنگال بیشتر بدانید، خواندن این مقاله را به شما پیشنهاد می‌دهیم: گربه‌بنگال، پلنگ مینیاتوری خانه شما

چگونه یک گربه به بیماری پریتونیت عفونی گربه آلوده می‌شود؟

بیشتر گربه‌ها از طریق تماس دهانی با مدفوع آلوده به این ویروس مبتلا می‌شوند. تخمین زده می‌شود که حدود یک سوم از این گربه‌ها ویروس را در مدفوع خود دفع می‌کنند. بیشتر گربه‌ها ویروس را فقط برای چند ماه دفع می‌کنند، اما درصد کمی از آن‌ها ویروس را به طور مداوم تا آخر عمر دفع می‌کنند. اگرچه ویروس کاملاً شکننده است و بیش از 24-36 ساعت در محیط عادی زنده نمی‌ماند، معتقدند که دمای سرد ممکن است ویروس را برای ماه‌ها حفظ کند. انتقال روی لباس یا اشیاء دیگر تنها در عرض چند ساعت پس از تماس محتمل است.

گربه‌های ظاهراً سالم ممکن است ناقل ویروس باشند و بدون نشان دادن علائم بیماری، ویروس را دفع کنند. این ویروس می‌تواند ماه‌ها تا سال‌ها در بدن خفته یا غیرفعال بماند تا اینکه گربه در نهایت به بیماری مبتلا شود و علائم را نشان دهد.

سخن پایانی

بیماری پریتونیت عفونی گربه، یک بیماری ویروسی است که متاسفانه درمان خاصی برای آن وجود ندارد. از علائم آن می‌توان به بی‌اشتهایی، تب و کاهش وزن اشاره کرد. همچنین بی‌حالی گربه نیز از علائم آن می‌باشد. اگر علائمی از بیماری در گربه خود مشاهده کردید، حتماً آن را با دامپزشک خود مطرح کنید. اگر در این زمینه نیاز به راهنمایی‌های بیشتر دارید، می‌توانید با دامپزشک آنلاین در پلتفرم پت بوم استفاده کنید و پاسخ سوال‌های خود را بیابید.

منابع: vet.cornell.edu | vcahospitals.com | webmd.com