برخی بیماری‌ها ناشی از اختلال در عملکرد دستگاه درون ریز بدن هستند. دستگاه درون ریز شامل غدد و هورمون‌ها می‌شود. در صورتی که یکی از غدد به درستی عمل نکند می‌تواند باعث ترشح بیش از حد یا کم تر از حد هورمون خاصی شود و بیماری ایجاد کند. یکی از این بیماری‌ها، بیماری کوشینگ سگ است. اگر می‌خواهید در مورد این بیماری و راه درمان آن بیشتر بدانید، با ما در ادامه مطلب همراه شوید.
بیماری کوشینگ سگ چیست؟
بیماری کوشینگ (همچنین به عنوان سندرم کوشینگ نیز شناخته می‌شود.) وضعیتی است که در آن غدد فوق کلیوی هورمون‌های خاصی را بیش از حد تولید می‌کنند. بیماری کوشینگ بیشتر در سگ‌های میانسال تا مسن، از حدود 7 تا 12 سال دیده می‌شود.
آیا نیاز دارید با دامپزشک صحبت کنید؟
اصطلاح پزشکی این بیماری هیپرآدرنوکورتیکیسم است. در واقع هایپر به معنای بیش فعال، آدرنو به معنای غده فوق کلیوی، و کورتیکیسم به قسمت خارجی (قشر) غده فوق کلیوی اشاره دارد. پس از روی نام بیماری می‌توانید حدس بزنید که چه اختلالی ایجاد می‌کند.
غدد فوق کلیوی در نزدیکی کلیه‌ها قرار دارند و چندین ماده حیاتی تولید می‌کنند که عملکردهای مختلف بدن را تنظیم می‌کنند و برای حفظ زندگی ضروری هستند. شناخته شده ترین این مواد کورتیزول است که معمولاً به نام کورتیزون شناخته می‌شود. کاهش یا تولید بیش از حد این مواد، به ویژه کورتیزول، ممکن است تهدید کننده زندگی باشد.
چه چیزی باعث ایجاد بیماری کوشینگ می‌شود؟
سه نوع بیماری کوشینگ وجود دارد که هر کدام علت متفاوتی دارند. شناسایی علت مهم است زیرا هر نوع به طور متفاوتی درمان می‌شود و هر کدام پیش آگهی (نتیجه مورد انتظار) متفاوتی دارند.
تومور غده هیپوفیز
شایع ترین علت بیماری کوشینگ (85٪ – 90٪ از همه موارد) تومور غده هیپوفیز (که در پایه مغز قرار دارد) است. تومور ممکن است خوش خیم (بی ضرر) یا بدخیم (سرطانی) باشد. تومور باعث می‌شود که غده هیپوفیز هورمونی (ACTH) را بیش از حد تولید کند که غدد فوق کلیوی را برای تولید کورتیزول تحریک می‌کند.
تومورهای غده هیپوفیز ممکن است میکروسکوپی یا بزرگ باشند. بسته به اندازه تومور، علائم بالینی متفاوتی غیر از علائم بیماری کوشینگ ممکن است وجود داشته باشد، زیرا یک تومور بزرگ ممکن است به ساختارهای مجاور در آن ناحیه فشار وارد کند یا با آن‌ها تداخل داشته باشد. به طور کلی، اگر بتوان فعالیت غده فوق کلیوی را کنترل کرد، بسیاری از سگ‌های مبتلا به این نوع بیماری کوشینگ می‌توانند سال‌ها زندگی عادی داشته باشند، البته تا زمانی که داروهای خود را مصرف کنند و تحت نظارت دقیق پزشک باشند. اگر تومور هیپوفیز رشد کند، مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اغلب منجر به علائم عصبی می‌شود. تقریباً در 15 درصد از این بیماران این اتفاق می‌افتد.
تومور غده فوق کلیوی
بیماری کوشینگ ممکن است نتیجه یک تومور خوش خیم یا بدخیم غده فوق کلیوی (به ترتیب آدنوم یا کارسینوم) باشد. اگر تومور خوش خیم باشد، برداشتن آن با جراحی بیماری را درمان می‌کند. اگر تومور بدخیم باشد، جراحی ممکن است برای مدتی کمک کند، اما نتیجه مورد انتظار می‌تواند مطلوب نباشد.
کورتیزول بیش از حد ناشی از استفاده طولانی مدت از استروئیدها
نوع سوم این بیماری، بیماری کوشینگ یاتروژنیک نام دارد. زمانی ایجاد می‌شود که مصرف بیش از حد یک استروئید خوراکی یا تزریقی وجود داشته باشد. اگرچه استروئیدها معمولاً به دلایل پزشکی تجویز می‌شوند، اما در این مورد، استفاده بیش از حد آن‌ها برای بیمار مضر است.
بیماری کوشینگ با سگ‌ها چه می‌کند؟
در حالی که بیماری کوشینگ در سگ‌ها به طور ذاتی دردناک نیست اما می‌تواند با بیماری‌های زیر همراه باشد، به خصوص اگر کنترل نشود:
- فشار خون بالا
- سنگ مثانه
- دیابت
- عفونت‌های مزمن پوست و مجاری ادراری
- تغییرات در کبد
- افزایش خطر لخته شدن خون
علائم بالینی بیماری کوشینگ چیست؟
صرف نظر از نوع، علائم بالینی بیماری کوشینگ اساساً یکسان است. شایع ترین علائم بالینی افزایش اشتها، افزایش نوشیدن آب و ادرار بیشتر است. افزایش اشتها نتیجه مستقیم افزایش سطح کورتیزول است که اشتها را تحریک می‌کند. بی حالی سگ (خواب آلودگی یا عدم فعالیت) و پوشش ضعیف مو نیز در حیوانات خانگی مبتلا به هیپرآدرنوکورتیکیسم شایع است.
بسیاری از این سگ‌ها به دلیل افزایش چربی در اندام‌های شکم و کشیده شدن دیواره شکم با سنگین‌تر شدن اندام‌ها، شکمشان پف کرده یا شکم گلدانی شکل می‌شود. ظاهر شکم گلدانی نیز به این دلیل ایجاد می‌شود که عضلات دیواره شکم ضعیف‌تر می‌شوند و در نهایت کوچک می‌شوند. نفس نفس زدن، پوست نازک، عفونت‌های مزمن پوستی (پیودرما)، لکه‌های تیره رنگ (هیپرپیگمانتاسیون)، معدنی شدن پوست (کلسینوز کوتیس)، بهبودی ضعیف پوست و عفونت های‌مثانه مداوم از دیگر علائم بالینی شایع این بیماری هستند.
بیماری کوشینگ چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص بیماری کوشینگ آسان نیست. هنگامی که دامپزشک به این بیماری مشکوک است، آزمایش خون و ادرار را برای تشخیص لازم می‌بیند. ادرار رقیق و افزایش آنزیم کبدی آلکالین فسفاتاز در خون نشان می‌دهد که آزمایش برای بیماری کوشینگ ممکن است ضروری باشد.
بیماری کوشینگ را می‌توان با آزمایش تحریک هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) تأیید کرد. برای این آزمایش از بیمار نمونه خون گرفته می‌شود و سپس ACTH به او تزریق می‌شود و چند ساعت بعد، آزمایش خون دوم گرفته می‌شود. اگر سطح کورتیزول سگ کمی بالا رود، پاسخ آدرنال او طبیعی است. اگر از سطح بالا شروع شود و حتی بالاتر رود، تشخیص کوشینگ تایید می‌شود.
دامپزشک همچنین ممکن است از روش دوم استفاده کند، آزمایش سرکوب دگزامتازون، که در آن به سگ استروئید دگزامتازون تزریق می‌شود. در یک سگ سالم، سطح کورتیزول طی چند ساعت کاهش می‌یابد زیرا استروئید تولید آدرنال را سرکوب می‌کند. اگر سطح کورتیزول کاهش نیابد، نشان دهنده وجود توموری است که به دارو پاسخ نمی‌دهد.
معاینات سونوگرافی همچنین به دامپزشک اجازه می دهد تا تشخیص دهد که آیا تومور وجود دارد یا خیر، و اینکه آیا این تومور در غده هیپوفیز یا غده فوق کلیوی قرار دارد یا خیر.
بیماری کوشینگ چگونه درمان می‌شود؟
همانطور که قبلاً ذکر شد، درمان بستگی به نوع بیماری دارد. در ادامه به بررسی درمان انواع بیماری کوشینگ می‌پردازیم:
درمان تومور هیپوفیز
درمان بیماری کوشینگ ناشی از هیپوفیز پیچیده ترین نوع آن است. در درمان این نوع بیماری دو دارو، تریلوستان (با نام تجاری Vetoryl) و میتوتان (با نام تجاری Lysodren) معمولاً استفاده می‌شود. سلژیلین هیدروکلراید (با نام تجاری Anipryl) و کتوکونازول (با نام تجاری Nizoral) نیز برای درمان بیماری کوشینگ سگ استفاده می‌شود، اگرچه آن‌ها به اندازه تریلوستان یا میتوتان موثر نیستند.
درمان تومور غده فوق کلیه
درمان تومور آدرنال به جراحی بزرگ شکم نیاز دارد. اگر جراحی موفقیت آمیز باشد (کل تومور برداشته شود) و تومور بدخیم نباشد، شانس زیادی وجود دارد که سگ سلامتی طبیعی خود را به دست آورد. اگر جراحی گزینه‌ی مورد نظر نباشد ، برخی از این بیماران را می‌توان با دارو مدیریت کرد، همانطور که در زیر بحث شده است.
بیماری کوشینگ یاتروژنیک
درمان این فرم مستلزم قطع مصرف استروئید است. این کار باید به صورت کنترل شده و تدریجی انجام شود تا سایر عوارض رخ ندهد. متأسفانه، معمولاً منجر به عود بیماری‌ای می‌شود که توسط استروئید درمان می‌شد. از آنجایی که استروئید ممکن است اثرات نامطلوبی بر غدد فوق کلیوی ایجاد کرده باشد، درمان، به کمک جایگزینی هورمون‌هایی که غده فوق کلیوی به طور معمول تولید می‌کند، نیاز دارد.
چگونه می‌توانم به درمان سگم کمک کنم؟
دامپزشک شما یک برنامه درمانی برای شرایط خاص پت شما ارائه خواهد کرد. حتماً دستورالعمل‌های او را به دقت دنبال کنید، زیرا این درمان‌ها اغلب به مصرف مداوم و منظم دارو بستگی دارد. درمان مادام العمر ممکن است ضروری باشد.
اکثر سگ‌ها را می‌توان با عوارض جانبی دارویی کمی با موفقیت درمان کرد. با این حال،پت شما باید با استفاده از آزمایش خون و علائم بالینی به دقت تحت نظر باشد. آزمایش‌های خون بعدی بسیار مهم است تا مطمئن شوید سگ شما دوز مناسبی از دارو را دریافت می‌کند. مقدار خیلی کم یا بیش از حد دارو، هر دو می‌توانند عوارضی ایجاد کنند.
آیا نژادهای خاصی ابتلا به بیماری کوشینگ هستند؟
با اینکه هر سگی می‌تواند به بیماری کوشینگ مبتلا شود، اما در این نژادها بیشتر تشخیص داده می‌شود:
- پودل ، به خصوص پودل مینیاتوری
اگر می‌خواهید در مورد نژاد باهوش و زیبای پودل بیشتر بدانید، این مقاله به شما پیشنهاد می‌شود: پودل‌ها؛ معرفی کامل + خصوصیات آن
- داشهوند
- باکسر
- بوستون تریر
- یورکشایر تریر
- تریر استافوردشایر آمریکایی
چگونه می‌توان از بروز بیماری کوشینگ در سگ جلوگیری کرد؟
متأسفانه، اگر بیماری کوشینگ ناشی از تومور هیپوفیز یا غده فوق کلیوی باشد، نمی‌توانید از آن پیشگیری کنید. با این حال، می‌توانید از مصرف طولانی مدت استروئیدهای با دوز بالا برای به حداقل رساندن خطر ابتلا به بیماری کوشینگ یاتروژنیک اجتناب کنید.
سخن پایانی
همانطور که بیان شد، بیماری کوشینگ به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود و درمان آن وابسته به نوع بیماری است. به طور کلی بیماری کوشینگ بیماری‌ای کشنده نیست و می‌تواند درمان شود. اگر علائمی از بیماری در سگ عزیزتان دیدید، سریعاً آن را با دامپزشک او مطرح کنید. اگر در این زمینه نیاز به راهنمایی بیشتر داشتید، می‌توانید از مشاوره دامپزشکی پلتفرم پت بوم استفاده کنید و پاسخ سوال‌های خود را بیابید.
منابع: vcahospitals.com | akc.org | petmd.com
آیا نیاز دارید با دامپزشک صحبت کنید؟
ارتباط تلفنی و چت با دامپزشکان پت بوم به‌صورت شبانه‌روزی، برای دریافت مشاوره روی دکمه زیر کلیک کنید.
بدون دیدگاه